سوءهاضمه اصطلاحی است که برای توصیف علائم و نشانه‌های سوء هاضمه که دلیل مشخصی ندارند، استفاده می‌شود. (دردشکمی بدون زخم پپتیک) یا سوءهاضمه عارضه‌ای رایج است و می‌تواند برای مدت زیادی طول بکشد. سوءهاضمه می‌تواند باعث علائم و نشانه‌هایی شود که به زخم گوارشی شباهت دارند، مانند درد یا ناراحتی در قسمت بالایی شکم که اغلب با نفخ، آروغ و حالت تهوع همراه می‌شود علایم نشانه‌ها و علایم سوءهاضمه می‌تواند شامل موارد زیر باشد: _نفخ _آروغ _هر نوع احساس زودهنگام سیری و پر بودن شکم در زمان صرف غذا _حالت تهوع زمان برخورداری از مراقبت بالینی اگر علایم زیر را تجربه می‌کنید فوراً با پزشک معالج تماس بگیرید: -استفراغ خونی -مدفوع تیره رنگ و قیری -کوتاهی تنفس - دردی که به فک، گردن و بازویتان کشیده می‌شود. علت خیلی از مواقع واضح نیست که چه چیزی باعث ایجاد دردشکمی بدون زخم می‌شود. به نظر پزشکان این عارضه یک اختلال اولیه‌است بدین معنا که لزوماً بیماری‌های خاصی باعث این عارضه نمی‌شود. در بیشتر موارد سوء هاضمه با زخم های معده و رفلاکس معده(بازگشتن محتویات معده به مری) ایجاد می شود که در رفلاکس معده اسید معده باعث درد در ناحیه قفسه سینه می شود.۱ عوامل خطرساز عواملی که شدت درد شکمی بدون زخم را افزایش می‌دهند عبارتند از: _مصرف بیش از اندازه کافئین یا الکل _سیگار کشیدن _ مصرف داروهای خاص، مخصوصا داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدیNSAIDS) (، مانند آسپرین و ایبوبروفن) که می‌توانند باعث ایجاد مشکلات شکمی بشوند. آزمایشها و تشخیصات پزشک معالج احتمالاً نشانه‌ها و علائم بیمار را بررسی می‌کند و معاینه فیزیکی را بر روی بیمار انجام میده. انجام تعدادی از تست‌های تشخیصی نیز ممکن است به دکتر کمک کند که دلیل ناراحتی اصلی را تعیین کند. این تست‌ها عبارتند از: تست‌های خونی. تست‌های خونی ممکن احتمال ابتلاء به برخی بیماری‌های دیگری که ممکن باعث ظهور نشانه‌ها و علائمی شبیه به درد شکمی بدون زخم شوند را برطرف نماید. آزمایش مدفوع. ممکن است پزشک آزمایش نمونه‌ای از مدفوع را به منظور پیدا کردن باکتری ای موسوم به هلیکوباکتر پیلوری(H. pylori) تجویز نماید (که این باکتری می‌تواند سبب مشکلات شکمی شود). استفاده از اندوسکوپی برای بررسی سیستم گوارشی: در این روش وسیله‌ای سبک، قابل انعطاف و نازک به نام آندوسکوپ، از گلوی بیمار می‌گذرد. بنابراین دکتر می‌تواند مری، شکم و قسمت ابتدایی روده (دئودنوم) بیمار را معاینه نماید. معالجات و داروها درد شکمی بدون زخم که مدت زیادی طول می‌کشد و بوسیله تغییرات شیوه زندگی کنترل نمی‌شود ممکن نیاز به معالجه داشته باشد. نوع درمانی که بیمار دریافت می‌کند به علائم و نشانه‌های بیماری وابسته‌است. درمان ممکن است با تجویز دارو و رفتار درمانی ترکیب شود. داروها ۱. داروهایی که ممکن است در مدیریت نشانه‌ها و علائم درد کمک کنند عبارت هستند از: داروهای آنتی اسید: آنتی اسیدها در فرم جامد یا مایع یک درمان عمومی و معمول برای سوء هاضمه هستند. آنتی اسیدها اسید معده را خنثی می‌کنند و آسودگی سریعی را فراهم می‌نمایند. داروهایی برای درمان گاز: داروهایی که شامل سایمتیکون‌ها هستند آرامش را به وسیله از بین بردن گازها فراهم می‌کنند. Mylanta و Dimeticon مثال‌هایی از این دسته هستند. ۲. داروهایی که تولید اسید را کاهش می‌دهند و بلوکرهای H۲ رسپتور نامیده می‌شوند. این داروها یکی از پُر مصرف ترین داروهای گوارشی هستند که شامل سایمیتیدین(Tagamet HB)، فاموتیدین(Pepcid AC)، نیزاتیدین(Axid AR) و رانیتیدین(رانیتیدین ۷۵) هستند. ۳. داروهایی که پمپ‌های اسیدی را بلوکه می‌کنند. این‌ها داروها، مانع پمپ پروتونی نیز نامیده می‌شوند و پمپ‌های اسیدی را که در داخل سلول‌های مخاط دستگاه گوارش، اسید ترشح می‌کنند را بلوکه می‌کنند. موانع پمپ پروتونی، میزان ترشح اسید را به وسیله ی بلوکه کردن فعالیت این پمپ‌های کوچک، کاهش می‌دهند. موانع پمپ پروتونی شامل لانزوپرازول(Prevacid ۲۴ HR) و امپرازول(Prilosec OTC) هستند. ۴. داروهایی که اسفنگتر مری را تقویت می‌کنند. این داروها کمک می‌کند که معده با سرعت بیشتری خالی بشود و علاوه بر آن به سفت شدن دریچه بین معده و مری کمک می‌کند. لذا از این طریق ناراحتی ناشی از درد قسمت بالای شکمی را کاهش می‌دهد. داروی متوکلوپرامید از این گروه می‌باشد. ۵. داروهایی که اسپاسم‌های ماهیچه‌ای را کنترل می‌کنند. داروهای ضد انقباض ممکن است درد شکمی را به وسیله ی رفع اسپاسم‌ها در ناحیه روده، تسکین ببخشد. این داروها شامل دیسیکلومین و هیوسین هستند. ۶. داروهای ضد افسردگی با دوز پایین. داروهای ضد افسردگی تری سیکلیک و داروهایی که به عنوان مهارکننده‌های انتخابی برداشت مجدد سروتونین(SSRIs) شناخته می‌شوند در دوز پایین مصرف می‌شوند و ممکن است به ممانعت از فعالیت نورون‌هایی که درد روده‌ای را کنترل می‌کند کمک کند. پزشک ممکن است این داروهای ضد افسردگی را مانند نورتریپتیلین(Pamelor) و دسیپرامین و(Norpramin) SSRIs مانند سرترالین(Zoloft) را پیشنهاد کند. ۷. آنتی بیوتیکها اگر آزمایشات بر وجود نوعی باکتری معمول که باعث زخم در شکم می‌شود(موسوم به باکتری Hپیلوری)، دلالت کند، پزشک ممکن است مصرف آنتی بیوتیک‌ها را توصیه کند. علاوه بر این اگر بیمار تعداد خیلی زیادی باکتری در روده اش داشته باشد؛ پزشکان ممکن است به بیمار تعدادی از آنتی بیوتیک‌ها را توصیه کنند. اصلاح شیوه زندگی و رژیم غذایی پزشک معالج ممکن است اصلاح شیوه زندگی و رژیم غذایی را به منظور کنترل دردهای شکمی (بدون زخم)، تجویز نماید. o اصلاح رژیم غذایی تغییر رژیم غذایی و نحوه ی غذا خوردن مطمئناً به کنترل علایم و نشانه‌های بیماری کمک می‌نماید. توصیه‌های غذایی برای درمان دردهای شکمی مبهم عبارتند از: _بیمار وعده‌های غذایی خود را در حجم کمتر و دفعات بیشتر دریافت نماید. یک معده خالی می‌تواند برخی مواقع سبب دردهای مبهم شکمی گردد. ممکن است هیچ عاملی به جز اسید معده سبب احساس بیماری و درد نشده باشد. بیمار سعی کنید معده خود را برای مدت طولانی خالی نگه ندارد و یک میان وعده کوچک نظیر یک کراکر یا یک تکه میوه مصرف نماید. بیمار باید از حذف نمودن وعده‌های غذایی پرهیز کند، و همچنین از مصرف یکباره وعده‌های غذایی بزرگ و پر خوری اجتناب نماید. بهترین راهکار مصرف وعده‌های غذایی کوچکتر در دفعات بیشتر است. _پرهیز از مصرف غذاهای محرک درد: برخی غذاها ممکن است سبب تحریک دردهای شکمی گردند نظیر غذاهای ادویه‌ای و چرب، نوشیدنی‌های کربناته، کافئین و الکل. _ جویدن آهسته و کامل غذا: بیمار باید فرصت کافی برای غذا خوردنی فرح بخش و آرام را در نظر بگیرد. _ اجتناب از دریافت بیش از حد هوا از طریق دهان: برای کاهش نفخ و تولید گاز از انجام فعالیت‌هایی که منجر به بلعیدن هوای مازاد می‌گردد، اجتناب کنید. فعالیت‌هایی نظیر: سیگار کشیدن، با سرعت غذا خوردن، جویدن آدامس، نوشیدن از طریق نی، مصرف نوشابه‌های گازدار. _ حفظ وضعیت عمودی پس از صرف یک وعده غذایی: بیماری که به مشکل سوء هاضمه و دردهای شکمی مبتلاست، نباید حداقل تا ۲ ساعت پس از صرف وعده غذایی دراز بکشد یا بخوابد. o کاهش استرس روزانه تکنیک‌های کاهش استرس روزانه ممکن است به کنترل علایم و نشانه‌های بیمار کمک کند. برخی راهکارها در این زمینه عبارتند از: _شناسایی عوامل استرس زای جاری در زندگی روزانه: بیمار باید عوامل استرس زای روزمره را بشناسد و توانایی مدیریت آنها را پیدا کند. برای مثال اقداماتی نظیر؛ ورزش(در صورتی که سالم باشد و پزشک منع ورزش نکرده باشد)، گوش دادن به موسیقی آرامش بخش، دعا و غیره می‌تواند به مقابله با استرس‌های روزانه افراد کمک نماید. _یادگیری و تمرین تکنیک‌های ریلکسیشن: تکنیک‌های آرام بخشی یا ریلکسیشن می‌تواند شامل: ریلکسیشن تنفس، مدیتیشن، یوگا و تکنیک‌های ریلکس تراپی عضلانی و غیره باشند. _مداومت در انجام فعالیتهای مورد علاقه و آرام بخش: توصیه می‌شود بخشی از زمانمان را صرف فعالیت‌های مورد علاقه خود (مانند سرگرمی‌ها یا ورزش‌های مورد علاقه) کنیم. o فعالیت بدنی در اکثر روزهای هفته ورزش و فعالیت بدنی ممکن است به کنترل سیگنالها و علایم بیماری کمک کند. به موازات شروع ورزش و فعالیت بدنی، باید توصیه هیا زیر را مدنظر قرار داد: _مشورت با پزشک معالج قبل از شروع ورزش: باید قبل از شروع یک برنامه ورزشی یا فعالیت بدنی جدید، با پزشک معالجتان مشورت نمایید و نصایح او را بشنوید. _شروع ورزش را آسان بگیرید: برنامه ورزشی خود را به تدریج شروع کنید. ابتدا از فعالیت سبک و آسان شروع کنید و به تدریج آن را افزایش دهید. _ بلافاصله بعد از غذا خوردن نباید ورزش نمود: همیشه بعد از غذا خوردن باید به معده و گوارش، فرصتی را برای هضم غذا داد. طب جایگزین خیلی از افرادی که از این نوع دردهای گوارشی رنج می‌برند اغلب سراغ مکمل‌ها و درمان‌های جانشین می‌روند تا به آن‌ها کمک کند. تا کنون ثابت نشده‌است که هیچ مکملی یا داروی جانشینی برای ریشه کنی این نوع از دردها باشد. اما وقتی که به موازات درمان‌های دارویی و تغییر شیوه ی زندگی از طب جایگزین نیز استفاده شود ممکن است در جهت تخفیف نشانه‌ها و علائم بیماری تان مفید باشند. اگر بیمار علاقه‌مند به مکمل‌ها و درمان‌های جانشین است، باید پزشک معالجش در مورد موارد زیر مشاوره کند: o مکمل‌های گیاهی داروهای گیاهی که بعضی منافع را برای این درد نشان داده‌اند شامل: گیاهان دارویی مفید و عرقیات o هیپنوتیزم با آرام کردن فرد انجام می شود. o تکنیک‌های آرام سازی(ریلکسیشن) فعالیت‌هایی که به آرام سازی شما کمک می‌کند ممکن است به شما کمک کند که نشانه‌ها و علائم این درد را کنترل کنید از جمله: ورزش های آرام کننده و دیگر فعالیت‌هایی که به کاهش استرس کمک می‌کند.